Netherlands
Score on the GALE Checklist
Item | Forbidden | Discouraged | No policy | Encouraged | Supported | No data | Comment |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. Full access to schools? | x | no comments | |||||
2. Freedom of self expression? | x | no comments | |||||
3. Protection against bullying? | x | no comments | |||||
4. No drop-out? | x | no comments | |||||
5. Equal performance? | x | no comments | |||||
6. Is there public information? | x | no comments | |||||
7. Attention in school resources? | x | no comments | |||||
8. Resources for LGBT students? | x | no comments | |||||
9. Support services open to LGBT? | x | no comments | |||||
10. Peer-learning opportunities? | x | no comments | |||||
11. Is staff supportive? | x | no comments | |||||
12. Is staff competent to teach? | x | no comments | |||||
13. Is staff competent to support? | x | no comments | |||||
14. Supportive school environment? | x | no comments | |||||
15. Employment protection for staff? | x | no comments |
The score is 0% forbidden (denying), 8% discouraged or no policy (ambiguous), 92% encouraged or supportive (supportive). We score this country therefore as supportive.
Relevant Conventions
Convention against Discrimination in Education | not signed | signed | ratified | succession |
Convention on Technical and Vocational Education | not signed | signed | ratified | succession |
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights | not signed | signed | ratified | succession |
Convention on the Rights of the Child | not signed | signed | ratified | succession |
Convention on the Elimination of Discrimination Against Women | not signed | signed | ratified | succession |
The Nederlands
Welcome on the GALE page concerning the Netherlands. On this page we try to give an overview of LGBT issues in schools in the Netherlands. We cannot pretend to be complete. For more information, contact the GALE contact person in the Netherlands: Peter Dankmeijer.
Legal context
The most important law is the general law on equal treatment, that prohibits employers to discrimination of education staff. This law requires no preventive policy and is not related to students. Students can require protection against sexual harassment on the basis of the communicating and declaration duty act on sexual intimidation. There are some other laws that could be invoked but in practice Dutch homosexual students never and homosexual teachers seldom use of this legislation.
Educational directives
Attention for sexuality and sexual diversity is mandatory in primary and secondary schools sins the end of 2012. However, many schools (especially primary schools) ignore this requirement. In secondary education many schools limit themselves to inviting LGBT educvators for a one hour session. Politically, the attention is shifting towards better monotoring by the School Inspectorate and to teacher training.
Schools are obliged to have a security plan and to appoint a social safety coordinator. How they write this is their own responsibility. Schools hate to be specific about target groups.
Attitudes and behavior
Approximately 15% of teachers and approximately 50% of the students do not want come out at school. In practice, visibility of LGBT students is much lower than 50% because most students will onlky come out to their best friends. Approximately 30% of the students say they will take a social distance towards LGBT students (like not wanting to sit in the same bench, doing homework together or go to a project week together). Students with an Islamic background are more negative.
A small majority of the students (60%) thinks there should be clear rules against homophobia. Almost three-quarter of the questioned students (73%) thinks that school information concerning LGBT issues should be supplied openly.
Strategic obstacles
Schools do not want tackle sexual diversity explicitly as a component of their security policy. The weariness to make specific policies is the most important obstacle. Moreover the apprehension for violent responses of students (on LGBT student and on teachers level) and the lack of visibility to the problems (at Executive Board level) is a large obstacle also.
A National Alliance for Sexual Diversity in Schools ("Onderwijsalliantie Seksuele Diversiteit"), consisting of the Public and Christian Trade Unions, EduDivers, COC Netherlands, and the Foundation for School Safety worked together from 2007 until 2017 to make national and education organizations and schools more sensitive to sexual diversity. The national alliance lost funding and disbanded after COC Netherlands claimed a monopoly on the national funding on LGBT and education, to which the Ministry of Education agreed. Edu-Diverse, whuich was focussed on mainstreaming sexual diversity in schools, had to cease activities in 2020 due to loss of funding and exclusion from politics and banning from the websites of COC Netherlands and the MOVISIE national expertise center on LGBT issues. The current activities of COC Netherlands focus on supporting LGBT students by means of Young & Out groups, the promotion of Gender and Sexuality Alliances and supporting local LGB peer education groups.
Strategic opportunities
There is currently an alomost complete monopoly on advocating for LGBT policy and delivering interventions by COC Netherlands. It is the view of COC Netherlands that mainstreaming of sexual diversity in the education sector should be done by making lessons about LGBTI issues mandatory and to require this by law. This legal strategy was successful; educating about sexual diversity is mandatory in primary and secondary education since 2102, and in vocational education since 2019. However the implementation leaves much to wish for: although most schools have good intentions, the implemention is often marginal and there are serious questions if it is effective (source: report of the Education Inspectorate, 2016). However, the government is not willing to take additional measures to stimulate or support a more effective implementation. The COC hopes that more control by the Education Inspectorate will achieve better implementation, but the Inspectorate is not capable to do this in-depth due to lack of staff and mandate, and also lacks effective measures to force schools to implement the guidelines. There is a need for a stronger push on different levels to implement not only education sessions but also a broader school safety policy in general and specifically for LGBTI. However, a 2020 GALE report on this did not get any support from the LGBT movement or from education authorities, so the current strategic opportunities to improve the situation seem to be minimal.
Interventions
- My-ID teacher training for VET (mbo), Dutch, 2020
- Suggestions for Incidental Attention for LGBTI Issues in High Schools ("Suggesties voor incidentele voorlichting seksuele diversiteit VO"", Dutch, 2019)
- Classroom activities to use in Vocational Training ("MBO Werkvormenmap", Dutch, 2018)
- Vocational Education Specialization Course Sexual Diversity ("EduDivers concept MBO Keuzedeel Seksuele Diversiteit", Dutch, 2018)
- Toolkit LGBTI Issues in Vocational Training ("Omgaan met wat je niet verwacht", Dutch, 2016)
- Open & Out, ten rainbow keys for LGBT safety in schools (quality criteria for LGBTI policy in schools, Dutch, 2014)
- The My-ID (mijnid) Gaynergy label (certification program for LGBTI friendly schools, Dutch, 2012)
- The Ruben lesson (short curriculum and video, Dutch, 2012)
- Guidance on How to Integrate Sexual Diversity in a Spiral Curriculum ("Handreiking seksuele diversiteit in een dooropende leerlijn", Dutch, 2011)
- Dealing with Taboo ("Omgaan met taboes", manual for teacher training, Dutch, 2009)
- Respect 2Get=2Give (short curriculum on respect and lesbian and gay discrimination for students from lower socio-economic and cultural backgrounds, Dutch, 2009)
- The Pink Line in Safety in School ("De roze draad in veiligheid op school", guidance for school principals, Dutch, 2008)
- Dealing with coming-out ("Omgaan met coming-out" (article, Dutch, 2004)
Links to interesting articles
- Final newsletter of Edu-Diverse (11 October 2020)
- Criticism on Dutch tolerance (22 July 2015)
Literature
- Schouten, M; Kluit, M. (2017). Niet langer een keuze. Praktijken en factoren die bij leerlingen respect voor seksuele diversiteit bevorderen. Utrecht: Onderwijsalliantie voor Seksuele Diversiteit.
- Boris van Arnhem (2017). Als ze er maar niet mee te koop lopen. Onderzoek naar het leefklimaat van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders in de gemeente Oss. Oss: Gemeente Oss
- Onderwijsinspectie (2016). Omgaan met seksualiteit en seksuele diversiteit
- COC Youth Council, Expreszo (2016). Zwartboek slechte voorlichting. Amsterdam: COC Nederland
- ECBO (2016). Monitor Sociale Veiligheid in de mbo-sector. Den Bosch: ECBO
- Elfering, Sanne; Leest; Bianca; Rossen, Suzanne (2016). Heeft seksuele diversiteit in het mbo (g)een gezicht? De verankering van aandacht voor seksuele diversiteit in het mbo. Nijmegen: ITS/Radboud Universiteit
- Dankmeijer, Peter; Van Tuijl, Myrthe; Vezzelli, Valentina; Potalivo, Elisa; Schouten, Marinus (2015), A need for enhanced focus. A needs assessment among students and teachers of three progressive schools in Italy, the Netherlands and Basque Country. Amsterdam: GALE
- Dankmeijer, Peter (2015), "LHBT aandachtspunten in de leerlingenbegeleiding" (update van een hoofstuk in KLUWER Handboek Leerlingenbegeleiding uit 2006)
- Kuyper, Lisette (2015). Jongeren en seksuele oriëntatie. Ervaringen van en opvattingen over lesbische,homoseksuele, biseksuele en heteroseksuele jongeren. Den Haag: SCP
- Stichting School en Veiligheid (2014). Aandacht voor sociale veiligheid op pabo's en tweedegraads lerarenopleidingen
- Dankmeijer, P. (2014). Gewoon DOEN! Een handreiking voor docenten en uitgevers over de integratie van seksuele diversiteit in leermiddelen en in pedagogisch handelen. Amsterdam: EduDivers/Expertisecentrum voor Leerplanontwikkeling SLO
- Bron, Jeroen; Lodeweges, José; Volkering, Christine (2014). Seksuele diversiteit. Leermiddelenanalyse, Enschede, Instituut voor Leerplanontwikkeling SLO
- Dankmeijer, Peter (2014). Het probleem is groter dan soms lijkt. Seksuele diversiteit in het MBO: voorlichting en verkenning Amsterdam: EduDivers, COC Nederland en Theater AanZ
- Bucx, Van der Sman (2014). Anders in de klas. Evaluatie van de pilot Sociale Veiligheid LHBT-jongeren op school, Den Haag: SCP
- Bieleman, Lisa; Van Dijk, Ingeborg; Langezaal, Lavinia; Verheggen, Nathalie (2014). Basisschoolkeuze door roze ouders. Adviesrapport aan EduDivers. Leiden/Amsterdam: Hogeschool Leiden/EduDivers
- Isa de Waal (2014). Inzetbaar of machteloos? Onderzoek naar de belemmerende en stimulerende factoren die de MijnID ambassadeurs tegenkomen in hun schoolpraktijk, Amsterdam: EduDivers
- Suzanne Enzerink (2013). Seksuele diversiteit in lesmateriaal, Amsterdam, EduDivers
- Boersma, Henriëtte (2013). Homo in de klas. Een onderzoek naar de effectiviteit van een lesmethode rond seksuele diversiteit. Veenendaal: Penta Nova
- Pierik, Charlotte; Felten, Hanneke (2013) Regenboog onder de loep. Verkenning van interventies seksuele diversiteit, Utrecht: MOVISIE
- Dankmeijer, Peter; Schouten, Marinus (2013). Mietjes moeten we niet. Stereotypen over gender en seksuele diversiteit onder jongeren en homo's, lesbiennes en biseksuelen in Nederland. Amsterdam: EduDivers
- Van der Velden, Chana (2012). Gay Straight Alliance. Een kwalitatief onderzoek naar de impact van GSA's op scholen in Nederland. Utrecht: NJR
- Mooij, Ton; Fettelaar, Daan; de Wit, Wouter (2012). Sociale onveiligheid van LHB schoolpersoneel en LHB leerlingen. Nijmegen: ITS
- Mooij, Ton; Fettelaar, Daan (2012), Voorlichtingslessen seksuele diversiteit in het voortgezet onderwijs. Pilot onderzoek: observatie van LHBT-voorlichting. Nijmegen, ITS, februari 2012
- Schouten, Marinus (2011). LHBT voorlichtingsgroepen van Nederland anno 2011. Amsterdam: EduDivers/COC Nederland
- Keuzenkamp, Saskia (2010). Steeds gewoner, nooit gewoon. Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau
- Dankmeijer, P.; Olders, P.; Schouten, M. (2009), Mooie woorden. De inschatting van schoolleiders in het voortgezet onderwijs over diversiteitbeleid en de aanpak van homonegativiteit anno 2009. Amsterdam: Empowerment Lifestyle Services
- Onderwijsinspectie (2009) Weerbaar en divers. Een onderzoek naar seksuele diversiteit en weerbaarheid in het onderwijs. Utrecht, april 2009
- Onderwijsinspectie (2009)Anders zijn is van iedereen. Gesprekken met schoolgaande jeugd over hetero- en homoseksualiteit. Utrecht, februari 2009
- Redde, Harald; Kruijer, Hans; Wijssen, Ciel; Mouthaan, Ineke (2009). Een kwestie van persoonlijkheid? Aandacht voor homoseksualiteit in het voortgezet onderwijs, Rutgers Nisso Groep, 2009
- Felten, Hanneke (2008) "Als een homo op je valt... Acceptatie van homoseksualiteit onder Utrechtse (hetero)jongeren". Utrecht: MOVISIE, juni 2008
- Buijs, Laurens; Hekma, Gert; Duyvendak, Prof. Dr. Jan Willem (2008), "Als ze maar van me afblijven. Een onderzoek naar antihomoseksueel geweld in Amsterdam". Universiteit van Amsterdam/Amsterdam University Press, november 2008
- Metselaar, Marijke, (2008), "Vrolijke scholen?->! Een onderzoek naar de invloed van de school als protectieve factor op het verminderen of voorkomen van psychosociale problemen bij jongeren met een Same Sex Attraction". Masterscriptie Opvoedingsondersteuning Afdeling Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, juli 2008
- Lisette Kuyper, Ine Vanwesenbeeck, Peter Dankmeijer, "Nameting Adelmund pilots", Utrecht, Rutgers Nisso Groep, november 2007
- Kessel, N. van & R. Sikkes (2007). "De goede naam van de school vier jaar later. Tweede agressie- en geweldsenquête onder onderwijspersoneel". Metingen 2003-2007 vergeleken. Nijmegen: ITS ; Utrecht: Aob
- Franssens, Dirk; Koning, Maaike; Hospers, Harm, (2007) "Outcomes". Deelrapport 1 Homojongenscohort. Universiteit Maastricht, september 2007
- Mooij, Ton (2007), "Discriminatie in en rond de school: rapport". Secundaire analyse van gegevens verkregen met de Veiligheidsmonitor"V(S)O 2006, Nijmegen, ITS, juli 2007 (en bijlagen)
- Zwolle, Onderzoek & Statistiek (2007), "Jongerenonderzoek homo-emancipatie", resultaten, Gemeente Zwolle, 4 april 2007
- Dankmeijer, Peter (2007), “Open en respectvol. Het bespreken van homoseksualiteit met gelovige jongeren” in: Maatwerk, nummer 6, december 2007
- Rutgers NISSO Groep (2007), "Factsheet seksuele gezondheid van holebi's", Utrecht
- Nationale Jeugdraad/Rebel, Sheila (2006), "Seksualiteit en tolerantie. Homo-emancipatie op school". Nationale Jeugdraad, Utrecht, juli 2006
- Hanneke de Graaf, Suzanne Meijer, Jos Poelman, Ine Vanwesenbeeck, "Seks onder je 25e", Rutgers Nisso Groep / Soa Aids Nederland, 2005
- Stichting Outway (2005), "Onderzoek naar homoseksualiteit in Brabant", Stichting Outway, 2005
- Dankmeijer, Peter (2005), "Zwakke schakels in homo-emancipatie. Verkenning naar de ketenkwaliteit van het beleid rond homoseksualiteit in het onderwijs" .Kenniscentrum Lesbisch en Homo-emancipatiebeleid, Amsterdam, augustus 2005
- Kerski, Nico (2004), "Homojongens en internet", scriptie Hogeschool van Groningen, april 2004
- Graaf, H.; Meerendonk, B. van de; Vennix, P.; Vanwesenbeeck, I. (2003) "Beter voor de klas, beter voor de school. Werkbeleving en gezondheid van homo- en biseksuele mannen en vrouwen in het onderwijs", Enabling Safety for Lesbigay Teachers/RutgersNissoGroep, Dekkers, Utrecht
- Expreszo (2003), "Coming-out onderzoek"
- COC Nederland (2003) "Potten en flikkers de klas uit. Hoe tolerant is jouw school?", Amsterdam, COC Nederland
- Bink, Mark (2002) "Homo O.K.? Leeronderzoek Cool Places; jeugdculturen in de stad", scriptie Universiteit van Amsterdam, faculteit sociologie (juni 2002)
- Bernadette Korte, Anne Leurink, José Lodeweges, Merleen Ridderink (2001), Homoseksualiteit in leermiddelen, Nationaal InformatieCentrum Leermiddelen, SLO; Enschede, november 2001
- Dankmeijer, P. (2001) "Gerapporteerde onveiligheid door homojongeren vergeleken met heterojongeren", Amsterdam, Empowerment Lifestyle Services
- Dankmeijer, Peter (2000) "Procesevaluatie van het project Implementatie van voorlichting over leefvormen in het primair onderwijs: voorbereiding van de implementatie", Amsterdam: Empowerment Lifestyle Services / EduDivers
- Derriks, M; De Kat, E (1999) "Mij maakt het niets uit", Amsterdam, SCO/Kohnstamm Instituut
- Picavet, Charles (1999) "The political implications of deproblematizing by lesbian and gay teenagers" (scriptie), Nijmegen, Universiteit van Nijmegen
- De Vries, Jacomijn (1998) "Verschillen Verkend", Utrecht, Forum
- Overbeek, Nique van & Renkens, José (1998) "De heteroseksuele school", Nijmegen, Wetenschapswinkel Nijmegen
- Dankmeijer, Peter (1997) "Ongezonde Twijfels. Werkdocument voor de expert meeting over psychosociale gezondheid en welzijn van homo- en lesbische scholieren door de Schorerstichting en het NIGZ", Amsterdam, Empowerment Lifestyle Services
- Van den Akker, Annet (1996) "Een hoorn des overvloeds zonder exotische vruchten", Utrecht GGD Utrecht
- Kersten, Anne; Sandfort, Theo (1994) "Lesbische en homoseksuele adolescenten in de schoolsituatie", Utrecht, Interfacultaire Werkgroep Homostudies
- Dankmeijer, Peter (1994a) "Vies niet, homo wel, ervaringen van homo- en lesbische docenten", Utrecht, Interfacultaire Werkgroep Homostudies
- Dankmeijer, Peter (1994b) De organisatie van voorlichtingsgroepen over homoseksualiteit in Nederland, Amsterdam: Empowerment Lifestyle Services
- Kersten, Anne, (1991) "Openheid op school. Enkele resultaten van een onderzoek", in: Keilson-Lauritz, Van Kerkhof, Romeny, "Homoseksualiteit voor beginners", Amsterdam, Schorer Imprint
- Dankmeijer, Peter (1991) (HOMO?) sexuele vorming. Criteria voor het aan de orde stellen van homosexualiteit binnen sexuele vorming. Amsterdam: HOSVO
- Tielman, Rob; Kersten, Anne & Van der Ploeg, (1990) "Homoseksualiteit in het onderwijs: de positie en ervaringen van lesbische vrouwen en homoseksuele mannen in het onderwijs", Utrecht, Interfacultaire Werkgroep Homostudies
- Vogels, Ton; Vliet, Ron van der (1990) "Jeugd en seks", Den Haag, SDU
- Mellink, Evelien (1989) "Seksuele vorming en aids-voorlichting"
- Coppejans, Lieven (1988) "Effectevaluatie van Framed Youth" (scriptie), Amsterdam, Universiteit van Amsterdam
- Gerretsen, Lammers, Parlevliet, Verschuren & Zegerman (1985) "Juf is ook zo!", Amsterdam, SUA
Members
- Carolien van de Lagemaat
- Marc van Bijsterveldt
- Nik Boersma
- Jeroen Bron
- Michal von Bnninghausen
- Kevin Connors
- Peter Dankmeijer
- Peter Engelen
- Hanneke Felten
- Florence Gaillard
- Irene Hemelaar
- Erwin Heyl
- Amer Jaganjac
- Charlotte Jalvingh
- Paul Jansen
- Daisy Jaspers
- Helne Kalmijn
- Bas Koppers
- Toni La Tegola
- Louise LaFleur
- Erik Lemmens
- Sergio Machado
- Josh Madzivanyika
- Frans Mom
- Wim Monasso
- Bjrn van Roozendaal
- Jose Rothuizen
- Marinus Schouten
- Stefan Silvestri
- Frank Stevens
- Rob Stoop
- Yvo Manuel Vas Dias
- Ronald Werring
- Hans Zahn
This page was last updated on 11 October 2011.